Bezinning

Heilige Natuur?
Bij de VU wordt de Maand van de Heilige Natuur gevierd. In bijeenkomsten en lezingen wordt onderzocht op welke manier de theologie en religiewetenschappen een bijdrage kunnen leveren aan de radicale herpositionering van de relatie tussen mens en natuur.

Heilig
In het Hebreeuws is het woord ‘heilig’ ‘kadosj’ en betekent apart gezet voor een bepaald doel. Niets is uit zichzelf heilig, alleen de Ene, God zelf. Alle andere dingen – mensen, dieren , planten – kunnen geheiligd worden. Zoals de Sabbat heilig is omdat die, met een speciaal doel,  apart gezet is van alle andere dagen.

Natuur
In het dagblad Trouw staan een aantal interviews waarin mensen uit allerlei spirituele tradities vertellen over hun manier om de verbinding met de natuur te versterken:
“ op blote voeten herken je pas dat de aarde je thuis is”,
“ zingen bij een rivier voelt alsof het water terugpraat”,
“ zitten/rusten in een klimboom: nergens ben je afhankelijker van de natuur”.

Heilige Natuur?
Ds. Sam Janse reageert in het Nederlands Dagblad van 3 maart als volgt:
“En toch is de natuur niet heilig volgens de Bijbel. Zo werd het wel gezegd in de religie van Israëls buren. Daar verflauwt de grens tussen Schepper en schepsel, tussen God en natuur. De godheid staat niet boven de natuurlijke verschijnselen, hij of zij zit erin. Daar heb je de Heilige Eik. Ik schrijf het nu met hoofdletters, want als de Schepper geen tegenover meer van deze werkelijkheid is, moeten we die grote letters toch ergens kwijt. Dus: maand van ‘de Heilige Natuur’. Daar hebben Israëls profeten zich tegen afgezet: houd Schepper en schepsel uit elkaar. Hier is de inzet van het christelijk geloof in het geding: ‘Ik geloof in God, de Schepper’.“

In het gedicht ‘Broze aarde: Een mis voor het universum’ van de Zuid-Afrikaanse dichter Antjie Krog

staat de zorg voor de Aarde centraal. Uit dit lange gedicht, geschreven in de vorm van een mis, het volgende fragment uit Lux aeterna (eeuwig durend licht):

Onze Broze Aarde die zich onder het universum uitstrekt,
laat Uw Bestaan ons heilig worden,

laat ons U zien als een koninkrijk,
laat ons goed voor U zorgen,
voor Uw oppervlak
als ook voor Uw diepten.
U geeft ons elke dag
ons dagelijks licht, getemperd water, fotosynthese en brood
maar onze vervuiling kunt u niet vergeven,
ook niet hoe we elkaar mishandelen en vernietigen;
leid ons in de verzoeking om U boven alles lief te hebben
U te verlossen van alle etterende ontering.
Want U behoort dit punt in het heelal
en zijn kracht, zijn overvloed en zijn heerlijk evenwicht tot
in de oneindigheid.

 

Uit: Antjie Krog. Broze aarde: Een mis voor het universum, Lux Externa.

 

Ward Logtenberg

terug